Organisaties zijn blij met hun kernwaarden. Het geeft ze bestaansrecht, houvast, professionaliteit, want wat is een organisatie zonder zijn waarden.

Waarden worden vaak bedacht door de directie en het management. Uit deze waarden blijkt meestal meer frustratie dan een fundament, waarop het bedrijf werkelijk is gestoeld. In de kern zijn waarden dan wat een organisatie niet is. We zijn niet zakelijk, maar we willen dat wel zijn, dus zakelijkheid wordt één van onze kernwaarden. Probleem opgelost of toch niet?

Medewerkers begrijpen er niets van, maar dan wordt er gewoon een cultuurproject gestart. We proppen de waarden bij ze naar binnen alsof we een ganzenlever kweken, maar ze hebben geen idee wat ze er mee moeten. Slimme adviseurs laten de medewerkers lekker meedenken. Ze mogen dan waarden in de vorm van woorden kiezen uit een rijtje. Zijn we flexibel, zakelijk, ondernemend, verantwoordelijk, verbonden of gewoon een beetje gek…? Toch leuk zo’n middagje kwartetten, maar wat nu?

Wat zijn waarden in de kern?
Waarden zijn in feite meningen over wat wenselijk is. Wat wenselijk is, is een persoonlijke beleving. Als meer mensen hetzelfde vinden, worden waarden collectief onderschreven. Het zijn dan waarden van een groep.

Als een groep mensen dezelfde waarden onderschrijft, denken, voelen en handelen ze dan ook hetzelfde? Nee natuurlijk niet, omdat iedereen nu eenmaal een andere invulling aan een waarde geeft. Voor de één is ‘zakelijkheid’ vooral afstand houden tot collega’s, voor de ander is dit juist interesse stellen in elkaars privéleven en af en toe bijpraten bij de koffieautomaat.

Wat bedrijven dus echt willen zeggen met waarden, zijn eigenlijk normen. Normen zijn concrete richtlijnen voor wenselijk handelen. Hoe moet je je wel en hoe moet je je niet gedragen? Maar normen zijn natuurlijk niet sexy, want mensen houden niet van regels. Daarom praten we liever over waarden, terwijl we gewoon gedragsregels bedoelen. Waarden zijn dus eigenlijk wolven in schaapskleren.

Normen en je employer brand
Mensen willen graag werken bij een organisatie die ze aantrekkelijk vinden. Het beeld dat ze van een werkgever hebben, is daarbij leidend. Als dit beeld klopt met de werkelijkheid, ontstaat er een match voor de lange termijn. Het is dus belangrijk om zo oprecht en authentiek mogelijk uit te dragen wie je als werkgever op dit moment bent om een goed beeld te schetsen aan potentiële medewerkers. Wees daarbij helder over de normen die gelden binnen het bedrijf, zodat de ‘nieuweling’ kan functioneren binnen de huidige organisatie.